Baro Naftaada

 

Labaatan Jir iyo Legdanka Nolosha

Baro Naftaada

“Nin labaatan buuxsaday adduun waa legdamayaane”

   - Salaan Maxamed Xirsi (Salaan Carrabey)

 

Tubta nolosha loo sii mariyo, toorahaan damacnay

Tugtug rooni ma ahee Alloow, noogu tali guusha        

 -Dhoodaaa

 

وَفِىٓ أَنفُسِكُمْ ۚ أَفَلَا تُبْصِرُونَ – الذاريات :24

 

Ii oggolow in aan hal su’aal ku weydiiyo. Ma ku weydiin karaa? … naftaada si sax ah ma u taqaannaa?...

Xilliyadii hore la isma weydiin jirin sidee ayaan naftayda u bartaa? Sababta oo ah noloshu uma aanay kakanayn sida ay maanta tahay. Dunidu xilligan waa tartan, qofkii ka hadhaana uu  gebi ahaanba nolosha ka hadhay.

Barashada naftu waa ay ka adag tahay waxyaalo badan oo la barto. Maxaa yeelay, nafta waxyaalaha qarsoon ee ku sugan ayaa ka badan inta muuqata. Si aynu u baranno nafteenna waxa aynu u baahannahay in aan la keliyoonno, waqti badan siinno, wax kasta oo hor istaagaya in aan ka mashquulnana, meel iska dhigno.

Suqraad ayaa wax laga weydiiyay farxadda iyo guusha, waxa uuna ku jawaabay: “baro naftaada.”

In aynu nafeheenna baranno waxa ay inoo suurogelinaysaa in aynu ogaanno dhinacyada aynu ku fiicannahay si aynu diiradda u saarno ugana midhadhalinno, iyo in aynu ogaanno dhinacyada aynaan ku fiicnayn si uusan waqti inoogaga lumin.

Insaanku marka uu naftiisa barto waxaa u suurtoobaysa in uu wanaajiyo arrimihiisa adduun iyo kuwiisa aakhiraba. Barashada naftu waa in qofka naftiisu isla naftiisa ay ogaal  u yeelato. “insaan ahaan uma noolaan karo, qofka aan natiisa weydiin naftiisa.”-Aflaadoon

Barashada naftu waa natiijada ka dhalatay su’aal iyo wax-isweydiin. Qofka raba in uu ka jawaabo waa in uu naftiisa weydiiyaa isla naftiisa. Waa in uu naftiisa weydiiyaa: kuma ayaan ahay? Xaggeen ka imid? Xaggeense ku dambaynayaa?

Insaanku haddii uu bilaabo in uu naftiisa barto, mar kale ayuu naftiisa weydiinayaa: kuma ayaan ahay? Waxa uu ku jawaabayaa jawaabo ay diidmo la socoto: anigu kan ma ihi, anigu kaas ma ihi, ugu dambaynna waxa uu helayaa qofka uu yahay: anigu qofkan ayaan ahay!

Raadcaynta Nafta

Safarka uu qofku ugu jiro in uu naftiisa barto waa sida qorshe loo dejiyay in la fuliyo. Insaanka waxa ay ka dhigaysaa sidii qof Xajinaya, meesha uu booqanayaana ay tahay isla naftiisa. “aniga” marka aad tidhaahdo, anigu waa ay badantahee tee ayaad u jeeddaa? Waxa jira dhawr “ani” oo isbedbeddela: waxa jirta aniga aad jeceshahay iyo aniga aad neceb tahay. Aniga deeqsiyadda ah iyo aniga xaasidadda ah ee aan cidna wax u quudhin. Naftu maxay noqonaysaa marka loo eego anigada badhaxa la’? waa uun noole aan xumayn, aanna wanaagsan, balse wanaaaggu asal u yahay. Malag aan ahayn, shaydaanna aan ahayn. Waa noole aan gaadhayn bardhammaadka iyo figta arrin walba. Waxa uu leeyahay tilmaamo wanaagsan oo ay badhxeen noocyo ceebo ahi, sidaas si lamid ah, waxa uu leeyahay dhinacyo wanaagsan oo ay haleeleen dakharro aan fiicnayni. Marka warka la soo koobo, waa noole dhexdhexaad ah oo aan dhammaystirnayn.

    Barashada nafta waxa jirta meel ay ka bilaabanto, balse ma jirto meel ay barashadeedu ku dhammaato. Maxay tahay sababtu? Sababta oo ah, waa in ay naftu ka dhigan tahay sida ceel gun dheer, oo aan salkiisa hoose halmar la wada gaadhi Karin. Maalinba in cusub iyo dhinac cusub ayaynu nolosheenna ka barannaa. Sidaas ayay arrini ku socon ilaa dhammaadka jidka.

Dad ayaa dhasha, kora, cabba oo cuna, sannado bandanna noolaada, haddana ugu dambayn iyaga oo aan is helin ayay dunida macasalaameeyaan. Qofku haddii uu si buuxdo ugu qanacsanyahay sida uu u noolyahay ma raadin karo waxa ka maqan, sidaas awgeed, ma raadin karo naftiisa. Dad badani socdaalka israadinta ayay isku soo helaan, sidaas darteed ayay ka tagaan raad aan baaba’ayn.

Farsamooyin

Safarkaaga nafbarashadu waxa uu ugu dambayn ku gaadhsiinayaa in aad iyada u barato sida xirfad.

Insaanka ka lib keena barashada naftiisu, waa in aan siinno tilmaanta “insaan” oo macna weyn xambaarsan. Nafteenna in aynaan si fiican u aqoon waxa ay keensataa in aynaan dhigin meeshi ku habboonayd.

Su’aasha ah sidee ayaan naftayda ku baran karaa waa su’aal adag runtii. Qofku in uu naftiisa barto waxa ay kamid tahay nimcooyinka ugu waaweyn ee uu Eebbe qof ugu deeqo. Qofku in uu isweydiiyo side ayaan naftayda u baran karaa ayaaba ah tallaabo muhiim ah oo uu u qaaday dhanka nafbarashada.

Tallaabooyinka nafbarashada:

1. In qofku u arko si soojeed leh waxa naftiisa ka socda. Saddex tabo ayaa kuugu kaalmaynaya arrintan:

b. Qoraal. Qor wax kasta oo naftaada ka socda, samaysid, kuna fekertid.

t. Tijaabo ulakac ah. In aan arrin sameeyo si aad naftayda u tijaabiso.

j. In aad nafta uga dhaqan yeesho in ay isfiiriso islana socoto. Waa in aad waqti gaar ah la qaadataa naftaada. Samee naf muraajacayn joogto ah.

2. In aad weydiisato saaxiibbadaada dhabta ee daacadda ah in ay muraayad kuu noqdaan.

3. Khibradda dheer. Khibradda dheer ee aad u yeelato naftaadu waa tallaabo aad naftaada daaho uga qaadi karto cidda dhabta ah ee ay tahay.

4. Joogtaynta taskiyaynta nafta iyo la xisaabtankeeda.

5. Dhaqangeli xeerkan SWOT Analysis:

S: Strengths: dhinacyada aad ku fiican tahay.

W: Weaknesses; dhinacayada aad ku liidato/ku hoosayso.

O: Opportunities; fursadaha aad haysato.

T: Threats; caqabadaha ku hor istaagi kara.

Marka aad ogaato dhinacyada aad ku fiican tahay, dhinacyada aad ku hoosayso, fursadaha aad haysato iyo caqabadaha kaa hor iman kara, waxaa kuu suurtoobayso in aad is-hesho, isna ogaato. Dhinacyada aad ku fiican tahay kor u sii qaad oo xooji, dhinacyada aad ku liidatana kor isooga soo qaad.Fursadaha aad haysato sida ugu wanaagsan uga faa’iidayso, caqabadahana haddii aadan meesha ka saari Karin yaree.

Ugu dambayntii maxaad naftaada ka aamminsan tahay? Ma aamminsan tahay in aad koonka dushiisa aad raadkaaga dhigi karto?  “Ama aamminsanaw in aad wax samayn karto ama ha aamminsanaanin, laba gooraaleba waad saxan tahay.” Hery Ford

 “Qofku haddii aanu daahfeydin wax gaadhsiin kara dartii in uu u dhinto isaga oo difaacaya, qofkaasi ma mudna in uu noolaado.” –Marthin Luther

 

Naftu in ay maqnaatiyo in ay mahad ku noolaato

Maawwelis weeyaan haddii mid u dhexeeyaaye  -Dhoodaan

 

 

WQ: Cabdikariin Maxye